หลอดลมอักเสบเฉียบพลัน (Acute Bronchitis)

หลอดลมอักเสบเฉียบพลัน Acute bronchitis ส่วนมากมีสาเหตุมาจากเชื้อไวรัส ซึ่งทำให้มีอาการไอ เสมหะขาวใส บางครั้งอาจเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งทำให้เสมหะมีสีเหลืองหรือเขียว นอกจากนี้ยังอาจเกิดจากการถูกสารระคายเคือง เช่น ควันบุหรี่ ควันจากท่อไอเสียรถยนต์ ควันจากการเผาขยะและถ่าน ฝุ่นละออง เป็นต้น โดยสิ่งเหล่านี้อาจทำให้มีอาการหลอดลมอักเสบเรื้อรังได้




สาเหตุ

• ส่วนใหญ่เกิดจากเชื้อไวรัสเหมือนไข้หวัด ส่วนเชื้ออื่นที่เป็นสาเหตุคือเชื้อ Mycoplasma pneumoniae., Chlamydia pneumoniae
• เกิดจากสิ่งแวดล้อม เช่น ควันบุหรี่ กลิ่นสี สารเคมี ฝุ่นละอง
• เกิดจากกรดไหลย้อน Gastroesophageal reflux disease (GERD)

อาการ

มีอาการไอ ซึ่งจะเป็นมากเวลากลางคืน ในระยะเริ่มแรกจะไอแห้งๆ อาจมีเสียงแหบและเจ็บหน้าอกเพราะไอมาก 4-5 วันต่อมาจะมีเสมหะเหนียวเป็นสีขาวใส(เชื้อไวรัส) หรือขุ่นข้นสีเหลืองเขียว(เชื้อแบคทีเรีย) ในเด็กอาจไอจนอาเจียนร่วมกับมีอาการไข้ต่ำๆ หรือไม่มีก็ได้ บางคนมีอาการหอบหืดร่วมด้วย เรียกว่า หืดจากหลอดลมอักเสบ(Asthmatic bronchitis)

สิ่งที่ตรวจพบ

โรคนี้ถ้าดูแลตัวเองและพักผ่อนให้เพียงพอมักจะหายได้เองภายในระยะเวลา 1-3 สัปดาห์ ขณะที่บางรายอาจเกิดภาวะแทรกซ้อน ที่พบบ่อยได้แก่ หลอดลมอักเสบเรื้อรัง หลอดลมพอง ถุงลมโป่งพอง

ปัจจัยเสี่ยง

• สูบบุหรี่หรืออยู่กับคนที่สูบบุหรี่
• ผู้ที่มีโรคประจำตัวที่ทำให้ภูมิคุ้มกันอ่อนแอลง เช่น โรคเบาหวาน โรคตับ เป็นต้น
• ผู้ที่มีโรคกรดไหลย้อน Gastroesophageal reflux disease (GERD)
• ผู้ที่ทำงานกับสารระคายเคือง เช่น ฝุ่นละออง สารเคมี

โรคแทรกซ้อน

ผู้ป่วยโรคหลอดลมอักเสบส่วนใหญ่ไม่มีโรคแทรกซ้อน แต่สำหรับผู้ที่มีอาการบ่อยๆ อาจจะกลายเป็นโรคหลอดลมอักเสบเรื้อรัง หรือเป็นโรคถุงลมโป่งพองได้

การรักษา

1. แนะนำให้ผู้ป่วยนอนหลับพักผ่อนให้มากขึ้นอย่าทำงานหนัก ดื่มน้ำอุ่นมากๆ เพื่อช่วยให้เสมหะใสขับออกได้ง่ายขึ้น ไม่ควรดื่มน้ำเย็นหรือน้ำแข็งเพราะอาจทำให้ไอมากขึ้น
2. ควรงดสูบบุหรี่ หรืออยู่ในที่ที่มีอากาศเสีย ฝุ่นละอองมาก
3. ให้ยาขับเสมหะ ไม่ควรให้ยาแก้ไอชนิดกดอาการไอ เพราะจะทำให้เสมหะเหนียวขับออกยาก และอาจอุดกั้นหลอดลมเล็กๆ ทำให้ปอดบางส่วนแฟบได้
4. ถ้าเสมหะขาวใส(เกิดจากเชื้อไวรัสหรือการระคายเคือง) ไม่ต้องให้ยาปฏิชีวนะ แต่ถ้าหากเสมหะเป็นสีเหลืองหรือเขียว(เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย) ควรให้ยาปฏิชีวนะ
5. ถ้ามีอาการหอบหืดให้ยาขยายหลอดลม
6. ถ้าไอนานเกิน 3 สัปดาห์ หรือมีไข้นานเกิน 1 สัปดาห์ หรือน้ำหนักลดควรส่งโรงพยาบาลเพื่อตรวจหาสาเหตุและรักษาต่อไป

Link: Guideline for the management of acute bronchitis


ท่านสามารถสอบถามปัญหาเกี่ยวกับยาได้ที่

FACEBOOK: พึ่งพรเภสัช ร้านยาของครอบครัวคุณ

เรามีทีมงานเภสัชกรมืออาชีพ ให้คำปรึกษาแก่ท่านด้วยความยินดีและเต็มใจ จะ inbox หรือ timeline ได้เสมอค่ะ